کاندیدا شدن روحانیون برای نمایندگی، استفاده از بیتالمال در تبلیغات انتخابات، مسئولیت رأی دهندگان نسبت به اعمال رئیس جمهور، تخریب کاندیدای ریاست جمهوری، برخی از فتاوای مهم آیتالله مکارم شیرازی درباره انتخابات است.
مهمترین استفتائات آیتالله ناصر مکارم شیرازی درباره انتخابات به شرح ذیل است:
کاندیدا شدن روحانیون برای نمایندگی
س: نظر شما در مورد کاندیدا شدن روحانیونی که قدرت راه یافتن به مجالس قانونگذاری را دارند و توسط مردم انتخاب میشوند چیست؟ در صورتی که اگر این روحانیون شرکت نکنند اشخاصی غیر متعهد به این مجالس راه پیدا میکنند و احکام غیراسلامی را تصویب میکنند.
ج: ظاهر این است که شرکت آن روحانیون و افراد متعهد دیگر باشرایطی که گفتید واجب است.
حق رای غیر مسلمانان
س: در بعضی از کشورهای اسلامی قانون جدیدی وضع شده است که طبق آن، غیر مسلمانان در انتخابات میتوانند دو بار رأی دهند یعنی آنها هم میتوانند با مسلمانان رأی بدهند و هم با غیرمسلمانان. طبق فقه جعفری آیا میشود به غیرمسلمانان چنین حقّی داد؟
ج: نباید غیرمسلمانان امتیازی بر مسلمین داشته باشند، مگر این که ضرورتهایی در کار باشد.
بیان نکات منفی کاندیداتورها در جمع
س: انتقاد از کاندیداتورها و بیان نکات منفی آنها در جمع یا بین دونفر چه حکمی دارد؟
ج: در صورتی که در مقام مشورت برای رأی دادن به آنها باشد اشکال ندارد، ولی باید صفات آنها را بیان کرد نه توهین و مذمّت و تحقیر و یا خدای نکرده تهمت به آنها زده شود.
مشارکت زنان در پست های سیاسی
س: لطفا نظرتان را راجع به مشارکت سیاسی زنان در کسب قدرت یعنی گرفتن پستهای وزارت و ریاست جمهوری در جمهوری اسلامی ایران از نظر شرعی بیان کنید.
ج: قانون اساسی ما که به امضای گروهی از مجتهدین رسیده و امام راحل نیز آن را امضا نموده منعی از آنها نکرده مگر در موارد بسیار محدود.
استفاده از بیت المال در تبلیغات انتخابات
س: حکم جنابعالی در مورد کسانی که در انتخابات در راستای شناساندن خود به مردم از امکانات بیتالمال استفاده کردهاند، چیست؟
ج: بیتالمال مصارف خاصّی دارد، که باید در آن مصرف گردد.
مسئولیت رأی دهندگان نسبت به اعمال رئیس جمهور
س: آیا کسی که به هر رئیس جمهوری رای داده الان در تمام اعمالش با او شریک است؟ (یعنی در ثواب و گناه او شریک می باشد؟)
ج: اگر پس از تحقیق همه جانبه و مشورت را اهل اطلاع به فرد مومن و متعهد و اصلح رای بدهید مسئولیتی در قبال اعمال بد او ندارید، ولی امر به معروف و نهی از منکر را فراموش نکنید.
حمایت معظم له از کاندیداهای ریاست جمهوری
س: آیا دیدار شما با برخی از کاندیداهای ریاست جمهوری نشان دهنده حمایت شما از آنهاست؟
ج: ما بارها اعلام کردهایم از منتخب مردم حمایت میکنیم ولی در مورد هیچ فرد خاصی نظر نداریم.
تخریب کاندیدای ریاست جمهوری
س: حکم شرعی تخریب کاندیدای ریاست جمهوری که مورد تایید شورای نگهبان قرار گرفته، چیست؟
ج: این کار جایز نیست.
عدم اعتماد به شخص خاص در انتخابات
س: اگر تا زمان انتخابات هیچ شخص خاصی را برای رای به او پیدا نکنیم تکلیف چیست؟ آیا با رای سفید تکلیف از ما ساقط می گردد؟
ج: در فرض سوال، رای سفید بدهید.
حمایت معظم له از منتخب مردم
س: آیا دیدار شما با برخی از کاندیداها و نامزدهای انتخاباتی ( اعم از شوراها یا مجلس و غیر آن ) نشان دهنده حمایت شما از آنهاست؟
ج: ما بارها اعلام کردهایم از منتخب مردم حمایت میکنیم ولی در مورد هیچ فرد خاصی نظر نداریم.
مسئولیت افراد در قبال خطاها و گناهانی که منتخبین آن ها انجام می دهند
س: آیا این مبنای فقهی صحیح است که شرعاً خطاها و گناههایی که رئیس جمهور منتخب اینجانب در آینده مرتکب خواهد شد و فسادهای مترتب بر آن به عهدهی من خواهد بود؟ آیا این مساله میتواند بهانه عدم شرکت در انتخابات باشد؟
ج: اگر به قدر کافی دربارهی شخص منتخب تحقیق شود، مسئولیتی دربارهی اعمال آینده او نخواهید داشت.
استفاده از امور مالی و امتیازات مختلف برای خریدن آراء
س: شنیده میشود برخی از کاندیداهای انتخاباتی مجلس شورای اسلامی جهت پیروزی در میدان انتخابات به طرق زیر اقدام به خرید آراء مینمایند:
توزیع گوشی تلفن همراه و سیم کارت، پرداخت وجه نقد، توزیع غذای گرم، وعده امتیازات دولتی و غیر آن.
شایان ذکر است که این وضعیت به گونهای است که به سمت انتخابات سرمایه داری پیش میرود، و در صورتی که این امر واقعیت داشته باشد، با مشکل مواجه خواهیم شد.
لذا از محضر مبارک حضرتعالی استدعا میشود به لحاظ روشن شدن عموم، فتوای مورد نظر را به صورت شفاف و روشن مرقوم فرمایند.
ج: انتخابات اسلامی با انتخابات غربی مادی بسیار متفاوت است، استفاده از امور مالی و امتیازات مختلف برای خریدن آراء در انتخابات اسلامی مطلقاً جایز نیست و باید جداً از آن پرهیز کرد و کسانی که از این گونه طرق کسب آراء کنند، مشروعیت آنها زیر سؤال است، و رأی دهندگانی که با این امور به افرادی رأی میدهند که صلاحیت ندارند نیز از نظر شرعی مرتکب خلاف شرع شدهاند. اصولاً توسل به این امور دلیل برعدم صلاحیت است.
برادران و خواهران عزیز مراقب باشند سرنوشت نظام و کشورشان را با هیچ چیز مبادله نکنند و حتی در تبلیغات انتخاباتی خود از روشهای غربی استفاده نکنند.